Alibaba và cuộc lấn sân sang lĩnh vực logistic

Nền tảng Cainiao của Tập đoàn Alibaba nổi lên như một trung tâm lợi nhuận mới bằng cách tận dụng dữ liệu để hợp lý hóa hoạt động kho vận

Trong những năm gần đây, hoạt động kinh doanh ngành logistic đã trở nên bão hoà trên khắp Trung Quốc. Thế nhưng mới đây, mạng lưới logistic thông minh Cainiao – một công ty con trong hệ sinh thái Alibaba Group Holding đã ghi nhận mức tăng trưởng doanh thu đột biến. Thậm chí doanh thu của nền tảng này còn tăng nhanh hơn bất kỳ công ty nào khác trong đế chế khổng lồ của Alibaba.

Trong các hoạt động dựa trên dữ liệu của Cainiao, robot đóng một vai trò quan trọng trong việc di chuyển và phân phối các gói hàng

Trong bối cảnh ngành kho vận đang bão hoà trên toàn đại lục, mỗi công ty lại tìm một hướng đi khác nhau. JD Logistics – thuộc hệ thống JD.com đã đệ đơn huy động tới 5 tỷ USD trong đợt IPO ở Hồng Kông, trong khi đó SF Holding - một công ty chuyển phát nhanh độc lập của Trung Quốc, đã đưa ra lời đề nghị trị giá 2,3 tỷ USD để mua quyền kiểm soát Kerry Logistics Network nhằm mở rộng phạm vi hoạt động sang Đông Nam Á.

Nhưng Cainiao lại chọn một hướng đi khác với phần lớn các công ty kho vận khác khi tách khỏi Trung Quốc đại lục. Cụ thể, vào tháng 12/2020, Cainiao đã đưa ra một gói thầu trị giá 500 triệu CNY (76,8 triệu USD) để phát triển hệ thống đóng gói hàng, thông quan, vận tải đường bộ, kho bãi, vận chuyển quốc tế và giao hàng trên khắp thế giới.

Việc kêu gọi các đối tác nước ngoài này minh họa cách Cainiao đang mở rộng mạng lưới hậu cần đáng gờm của mình ra nước ngoài: thay vì mua xe tải, cơ sở lưu trữ, nhiên liệu và tất cả những thứ khác mà một công ty logistic thông thường liên kết với mạng lưới vận chuyển, Cainiao đang tận dụng dữ liệu của mình để hợp lý hóa việc giao hàng theo một cách chưa từng thấy.

Tương tự các công ty khác trong hệ sinh thái Alibaba, Cainaio đang biến từ một dịch vụ hỗ trợ cho các hoạt động thương mại điện tử của tập đoàn thành một thực thể mang lại lợi nhuận theo đúng nghĩa của nó.

Cách đây không lâu, Giám đốc Tài chính của Alibaba – bà Maggie Wu cho biết, trong quý IV/2020 Cainiao đã bắt đầu tạo ra dòng tiền tương đối. Trong 3 quý sau của năm 2020, công ty này đã tạo ra doanh thu 27,3 tỷ CNY, tăng 58% so với năm 2019.

Để có thể đạt được con số tăng trưởng ấn tượng này, 3.000 đối tác trên toàn thế giới của Cainiao đã cùng chung tay thực hiện việc nâng cấp mạng lưới. Thay vì xây dựng nhà kho ở một quốc gia khác, Cainiao sử dụng phân tích dữ liệu để cho các đối tác biết vị trí cần xây dựng. Mục tiêu là một mạng lưới dễ dàng truy cập với phạm vi toàn cầu, có thể vận chuyển một gói hàng đến bất kỳ đâu tại nội địa Trung Quốc trong 24 giờ và ở bất kỳ đâu trên thế giới trong 72 giờ.

Một loạt các đổi mới nhỏ đã đặt nền tảng cho sự phát triển này, từ nền tảng nhãn vận chuyển điện tử được tiêu chuẩn hóa đến công cụ lập kế hoạch tài nguyên doanh nghiệp dựa trên dữ liệu đám mây cho khách hàng. Và mô hình này đã chứng tỏ sự hiệu quả ở Trung Quốc, một phần là do Cainiao tận dụng hiệu ứng mạng nhiều hơn các công ty logistic khác.

Trên thực tế, khi có nhiều đối tác tham gia vào mạng lưới, hiệu quả hoạt động của mạng lưới sẽ cải thiện vì tất cả các giao dịch trong hệ sinh thái logistic được thu thập trong một trao đổi dữ liệu, được phân tích và sử dụng để đưa ra các quyết định đúng đắn về các vấn đề như dự trữ trước bao nhiêu hàng hóa, làm thế nào để tối ưu hóa các tuyến đường nhận hàng và giao hàng và thậm chí cả những dịch vụ mới nào có thể được cung cấp cho người bán, khách hàng và đối tác.

Trong khi một số công ty giao nhận vận tải và các nhà cung cấp dịch vụ logistic khác cũng có nền tảng riêng của họ, nhưng không có công ty nào có thể sánh được với Cainiao về mức độ phân tích dữ liệu được áp dụng thông qua một mạng lưới hậu cần đầy đủ. Về cơ bản, Cainiao là một hệ sinh thái kỹ thuật số theo hướng dữ liệu được nhúng trong chuỗi giá trị hậu cần, chứ không phải là một công ty hậu cần.

Một cách cụ thể, Cainiao hiện đang sử dụng nền tảng giao hàng Cainiao Guoguo, hiện có hơn 100 triệu người dùng. Sau khi nhập thông tin chi tiết về lô hàng trên ứng dụng Guoguo, khách hàng có thể sắp xếp việc nhận hàng, tự động nhận được các thông báo về kiện hàng cũng như họ có thể theo dõi các kiện hàng hàng của họ.

Để đẩy nhanh việc giao hàng ở bước cuối cùng là phân phối đến tay khách hàng, Cainio đã xây dựng quan hệ đối tác, dưới thương hiệu Cainiao Post, có mặt ở các siêu thị, cửa hàng tiện lợi, trường học và cửa hàng tạp hóa, sẵn sàng phục vụ việc giao nhận hàng. Tính đến cuối năm, công ty đã thành lập hơn 80.000 trạm Bưu điện Cainiao trên khắp Trung Quốc.

Cainiao đã thiết lập hơn 80.000 trạm Bưu điện Cainiao giúp người tiêu dùng có thể nhận hoặc trả gói hàng tại các siêu thị, cửa hàng tiện lợi, trường học và cửa hàng tạp hóa

Tại thế giới, Cainiao đã xây dựng một mạng lưới các điểm giao nhận tại địa phương trên 33 quốc gia và đang xây dựng các trung tâm khu vực ở Hàng Châu, Trung Quốc; Hồng Kông; Kuala Lumpur; Pattaya, Thái Lan; Bỉ; Nga; và Dubai. Chính mạng lưới này đang tạo ra một mô hình trung tâm và nâng cao hiệu quả cho việc giao hàng toàn cầu.

Về mặt lý thuyết, Amazon.com có thể tìm cách phù hợp phát triển mạng lưới của mình nhưng nhà bán lẻ trực tuyến của Mỹ đã tập trung vào phương thức tự thân và có hạn chế phát triển ở châu Á, ngoại trừ Nhật Bản và Ấn Độ. Điều này cũng tương tự với hai “ông lớn” là FedEx và DHL. Hiện cả hai hãng này đều đang hợp tác với Cainiao trong một số lĩnh vực.

Dĩ nhiên sự phát triển của Cainiao có thể gặp phải một số những khó khăn khi sự mở rộng của hãng sẽ thu hút nhiều sự chú ý hơn từ các đối thủ và chính phủ nước ngoài. Ngoài ra, sự tập trung của công ty vào dữ liệu có thể bị gián đoạn do sự gia tăng của các quy định quốc gia khác nhau về lưu trữ và chuyển dữ liệu.

Tuy nhiên, những vấn đề như vậy có khả năng chỉ làm chậm tốc độ phát triển của Cainiao chứ không làm “trật bánh”. Vị trí của công ty trong hệ sinh thái bán lẻ và thương mại điện tử của Alibaba mang lại cho Cainiao một lợi thế về dữ liệu có khả năng phá vỡ ngành công nghiệp logistic trên toàn thế giới!