Ba nhóm giải pháp tháo gỡ “nút thắt” cảng Cát Lái quá tải

Cảng Cát Lái (TP.HCM) vốn đảm nhận 40% lượng hàng hóa xuất nhập khẩu tại Việt Nam, đang đứng trước tình cảnh bị tắc nghẽn do các tỉnh, thành phía Nam đồng loạt áp dụng giãn cách xã hội theo Chỉ thị 16...

Chiếm 40% lượng hàng hóa xuất nhập khẩu cả nước, cảng Cát Lái (TP.HCM) đứng trước tình cảnh bị tắc nghẽn do đình trệ sản xuất, kinh doanh của các doanh nghiệp vì Covid-19

Ông Nguyễn Hồng Diên, Bộ trưởng Bộ Công Thương vừa có văn bản báo cáo Thủ tướng Chính phủ về tình hình ùn tắc hàng hóa tại cảng Cát Lái; theo đó, dung lượng dành cho hàng nhập ở cảng đã chạm ngưỡng 100% công suất, lượng container tồn bãi gần hết công suất.

QUÁ TẢI TRẦM TRỌNG, CẢNG CÁT LÁI DỪNG TIẾP NHẬN HÀNG!

Bắt đầu từ ngày 05/8/2021, cảng Cát Lái sẽ tạm ngưng tiếp nhận hàng chiếm dung lượng bãi lớn như hàng siêu trường, siêu trọng, hàng dự án, hàng quá khổ, quá tải,… Quy định này áp dụng cho đến khi có thông báo mới.

Thông báo trên được Tổng công ty Tân Cảng Sài Gòn phát đi vào đầu tháng 8 khi lượng container hàng nhập tồn đọng tăng nhanh do nhiều doanh nghiệp tạm ngừng sản xuất, kinh doanh để thực hiện giãn cách phòng chống Covid-19 theo quy định. Thông báo gửi đến các hãng tàu, đại lý hãng tàu, chủ hàng một số điều chỉnh mới; theo đó, cảng Cát Lái sẽ tạm ngưng tiếp nhận hàng nhập của những doanh nghiệp, khách hàng đang ngừng sản xuất, khuyến khích các chuyến tàu vào cảng chỉ nhận hàng xuất, tạm ngưng tiếp nhận hàng lạnh trung chuyển rút ruột sang container đến hết ngày 16/8.

Tổng công ty Tân Cảng Sài Gòn yêu cầu các hãng tàu gửi dự kiến sản lượng container hàng nhập và container rỗng, nhập trên các tàu cập các cảng thuộc hệ thống của Tân Cảng Sài Gòn trong hai tuần đầu của tháng 8/2021.

Tùy mức độ tồn bãi và tình hình cụ thể, cảng Cát Lái có thể sẽ áp dụng định mức sản lượng hàng nhập trên mỗi tuyến dịch vụ được dỡ lên bãi. Trường hợp lượng container tồn bãi đạt mức tối đa dung lượng khai thác, cảng Cát Lái sẽ phải ngưng tiếp nhận tàu hàng. Đối với khách hàng là các doanh nghiệp, Tổng công ty Tân Cảng Sài Gòn khuyến khích chủ động phương án giao nhận hàng hóa trực tiếp tại cảng Quốc tế Tân Cảng – Cái Mép (TCIT), cảng Tân Cảng Cái Mép – Thị Vải (TCTT), cảng Hiệp Phước hoặc đăng ký nơi giao nhận hàng tại các cảng cạn thuộc Tổng công ty Tân Cảng Sài Gòn gần khu vực nhà máy, doanh nghiệp của khách hàng. 

Trước tình trạng này, Tổng cục Hải quan đã có Văn bản số 3847/TCHQ-GSQL hướng dẫn hỏa tốc về thủ tục hải quan tạm thời nhằm giải quyết tình trạng ùn tắc hàng hóa tại cảng Cát Lái trong thời gian dịch Covid-19 bùng phát và giãn cách xã hội. Theo đó, Tổng cục Hải quan cho phép vận chuyển hàng nhập từ cảng Cát Lái đến cảng biển khác để lưu giữ, miễn hàng không thuộc danh mục 14 loại hàng hóa nhập khẩu phải làm thủ tục hải quan tại cửa khẩu nhập. Cụ thể, hàng muốn chuyển ra khỏi cảng Cát Lái phải chưa đăng ký tờ khai nhập khẩu, không có dấu hiệu nghi vấn, vi phạm trong diện các cơ quan chức năng theo dõi, kiểm tra theo thông báo của cơ quan hải quan. Ngoài ra, toàn bộ lô hàng phải thuộc cùng một vận tải đơn, cùng một chủ hàng, về cùng một địa điểm lưu giữ hàng hóa.

Tổng cục Hải quan đã hướng dẫn hàng của doanh nghiệp tỉnh, thành nào sẽ chuyển đến cảng biển gần nhất để lưu giữ theo quy định. Ví dụ, hàng nhập khẩu của doanh nghiệp Đồng Nai được chuyển đến ICD Tân Cảng Long Bình hoặc ICD Tân Cảng Nhơn Trạch. Hàng hóa nhập khẩu của doanh nghiêp tại tỉnh Bình Dương, Bình Phước được vận chuyển về ICD Tân Cảng Sóng Thần. Hàng nhập khẩu của doanh nghiệp các tỉnh miền Tây Nam bộ sẽ vận chuyển đến cảng Tân Cảng Hiệp Phước.

Các biện pháp khẩn cấp này có hiệu lực áp dụng kể từ thời điểm ban hành văn bản đến thời điểm sau 15 ngày kể từ ngày UBND TP.HCM có thông báo tạm dừng thực hiện Chỉ thị 16.

BA NHÓM GIẢI PHÁP THÁO GỠ “NÚT THẮT”

Cùng với Tổng cục Hải quan, ngày 02/8/2021, Cục Hàng hải Việt Nam đã ban hành quyết định thành lập Sở chỉ huy tiền phương của Cục Hàng hải Việt Nam trong việc bảo đảm duy trì hoạt động của các cảng biển khu vực phía Nam, công bố đường dây nóng hỗ trợ doanh nghiệp xuất nhập khẩu làm hàng tại cảng Cát Lái.

Bộ trưởng Bộ Công Thương Nguyễn Hồng Diên đã có văn bản báo cáo Thủ tướng kiến nghị giao Bộ Giao thông vận tải chủ trì, làm việc với các cảng biển lớn, trong đó có cảng Cát Lái để có giải pháp nâng cao năng lực giải phóng hàng hóa; tiến hành rà soát và làm việc cụ thể với từng chủ hàng có hàng tồn để thống nhất tháo gỡ vướng mắc, sớm nhận hàng.

Bộ Giao thông vận tải một mặt chỉ đạo cho Cục Hàng hải Việt Nam triển khai các việc làm cấp bách, tháo gỡ khó khăn cho cảng Cát Lái, một mặt đề xuất một số việc cần làm ngay với TP.HCM và tỉnh Đồng Nai. Cụ thể, Bộ Giao thông vận tải đề nghị Uỷ ban nhân dân TP.HCM và Đồng Nai quan tâm ưu tiên cho lực lượng lao động trong dây chuyền sản xuất cảng: Cho phép số lao động cần kíp trong dây chuyền sản xuất cảng (nếu không lưu trú ở khu vực dân cư đang bị phong tỏa) được cấp phép lưu thông đến cảng làm việc. Đối với lao động đang cư trú tại huyện Nhơn Trạch, cần cho phép lưu thông qua phà Cát Lái để vào cảng làm việc nếu có giấy xác nhận làm việc tại cảng và giấy chứng nhận xét nghiệm âm tính còn hiệu lực.

Đối với Cục Hàng hải Việt Nam, sau khi tiếp nhận báo cáo của Tổng công ty Tân Cảng Sài Gòn (doanh nghiệp khai thác cảng) đồng thời thực hiện chỉ đạo của Bộ Giao thông vận tải, Cục đã gấp rút tổ chức họp trực tuyến với Tân Cảng Sài Gòn cùng các đơn vị có liên quan để họp bàn các phương án, giải pháp tập trung xử lý các vướng mắc hiện hữu. Các bên đã thống nhất triển khai 3 nhóm giải pháp tháo gỡ.

Nhóm giải pháp 1, Cục Hàng hải Việt Nam giao Chi cục Hàng hải tại TP.HCM phối hợp với doanh nghiệp khai thác cảng rà soát, làm việc cụ thể với từng chủ hàng có hàng tồn tại cảng để cùng chủ hàng tháo gỡ các vướng mắc, sớm nhận hàng để tăng năng lực giải phóng hàng ra khỏi cảng.

Nhóm giải pháp 2, giao Tổng công ty Tân Cảng Sài Gòn chủ động điều chỉnh chất, xếp container giữa các khu vực bãi container hàng nhập, container hàng xuất, container rỗng phù hợp sao cho tăng khả năng tiếp nhận cho container hàng nhập. Nâng tối đa khả năng xếp dỡ container trên bãi. Di chuyển bớt các container rỗng ra ngoài phạm vi cảng.

Nhóm giải pháp 3, yêu cầu tạm thời ngưng chuyển container hàng nhập từ các cảng thuộc khu vực Cái Mép, cảng Tân Cảng Hiệp Phước về cảng Tân Cảng Cát Lái (chủ hàng nhận trực tiếp ở khu vực Cái Mép hoặc cảng Tân cảng Hiệp Phước, các ICD, các cảng khu vực miền Tây Nam Bộ nơi gần nhà máy, doanh nghiệp của mình).

Được biết, sau khi triển khai các nhóm giải pháp cấp bách nói trên, Sở chỉ huy tiền phương Cục Hàng hải Việt Nam cùng với Tổng công ty Tân Cảng Sài Gòn đã rà soát được gần 200 doanh nghiệp có lượng hàng nhập tồn tại bến cảng Cát Lái số lượng nhiều, giải quyết được các vướng mắc liên quan khác,… Đến nay, lượng hàng tồn tại cảng Cát Lái đã giảm, từ gần 108.800 TEUs (ngày 03/8), chiếm 87,7% đến hết ngày 04/8, lượng hàng tồn giảm còn hơn 106.700 TEUs, giảm 2.100 TEUs, chiếm 85,1%.

Ngoài ra, theo ông Nguyễn Xuân Sang, Cục trưởng Cục Hàng hải Việt Nam, hiện Cục đã chỉ đạo các cảng vụ trong cả nước dự liệu tình huống diễn biến phức tạp của dịch bệnh Covid-19, chủ động xây dựng kế hoạch điều tiết hàng hóa trong từng khu vực cảng biển và giữa các khu vực với nhau trong trường hợp cảng biển các khu vực: TP.HCM, Vũng Tàu ngừng tiếp nhận tàu.